Pułapki rodziców

W swoim życiu  każdy z nas spełnia wiele ról, są one dane nam od urodzenia (rola córki, syna, siostry, brata) bądź wybrane przez nas dobrowolnie (rola męża, żony, kolegi, rodzica). To w rolę rodzica inwestujemy najwięcej wytrwałości, emocji i pracy, ponieważ chcemy zagrać ją jak najlepiej. Jednak czasem inwestujemy w wychowawcze działania zbyt intensywnie lub bezmyślnie. Nie zdajemy sobie sprawy, że trafimy za jakiś czas we własną „pułapkę”, i niewielka trudność dziecka stanie się ogromnym problem. Kilka najczęściej spotykanych w mojej praktyce „pułapek”to:

1. „Rodzic, który wyręcza” - poziom lęku i niepokoju za dziecko jest tak wysoki, że rodzic jest gotowy na wszystko. Żeby „ochronić” dziecko działania rodzica skierowane są na zmianę otoczenia! Wszyscy muszą dostosować się do dziecka(!), zamiast  pomóc mu w znalezieniu rozwiązania sytuacji i radzeniu sobie z nią.  W rezultacie u dziecka mamy:  brak samodzielności, oczekiwanie pomocy, lenistwo, infantylność, brak chęci do działań. Przykład: rodzice odrabiają lekcje za dzieci w klasach młodszych -  w starszych klasach dziecko nie potrafi samo się uczyć, a na egzamin musi iść; rodzice ubierają dziecko, sprzątają za nie -  potem skarżą się, że ono nie jest samodzielne, nie pomaga  w domu itd.
2. „Rodzic, który zabiera marzenia” – ten rodzic zaspokaja momentalnie wszelkie zachcianki dziecka. Przy tym realizacja potrzeby jest prawie natychmiastowa. Często dziecko nie zdąży o czymś pomyśleć, a następnego dnia  już to ma. Powoduje to u dziecka: przesycenie, coraz większe wymagania i niezadowolenie, nieumiejętność doceniania tego co ma, brak motywacji do działań, brak cierpliwości, niepokój i agresje. Pamiętacie o swoich dziecięcych marzeniach? Jak długo czekaliście na realizację i ile radości Wam to dało?
3. 3. „Rodzic, który przyjaźni się z dzieckiem”. Przyjaciel to osoba, z którą jesteśmy w relacji na równych zasadach. W relacji Rodzic – Dziecko nie może być relacji równoległej, bo to rodzic ma obowiązek przekazania wartości rodzinnych, kulturowych, społecznych itd. I ze względu na swój status rodzica, wiek, doświadczenie, wykształcenie itd. powinien przekazać dziecku jak żyć w tym świecie. W wyniku „pułapki przyjacielstwa” obserwujemy później u dziecka: brak autorytetów, brak szacunku dla dorosłych, brak granic „dorosły – dziecko”, zawyżona samoocena, świadomość pobłażliwości i agresja.  Przykład: dziecko zachowuje się agresywnie, przeklina, wyzywa rodziców, nauczycieli, bije dzieci. W takim przypadku „pogadanka” rodziców nie będzie miała żadnych efektów, jeśli nie zmienią oni swojej pozycji wychowawczej i nie zaczną pracować nad  szacunkiem do własnej osoby i ustaleniem granic dorosły – dziecko.
4. „Rodzic uległy” - to rodzic bezradny lub skupiony na własnych potrzebach lub rodzic, który chce mieć spokój. Często najprostszym rozwiązaniem jest gadżet (smartfon, tablet). Dziecko nie przeszkadza, siedzi cicho, jest zadowolone.  Im dalej, tym więcej czasu dziecko chce spędzać przy grach i filmikach. W rezultacie „pułapki ulegania” obserwujemy u dziecka: uzależnienie od mediów, trudności w komunikacji rzeczywistej, brak przyjaciół, poczucie samotności, brak poczucia czasu, znieczulica, „zawieszanie się”, drażliwość, problemy w nauce, niechęć do nauki i do działań, brak koncentracji uwagi, siły woli, pamięci, nieprawidłowe wzorce zachowań, agresja… W rezultacie rodzice nie potrafią już przekonać starszych dzieci by uczyć się, czytać, chodzić do szkoły, pracować… Jest coraz więcej takich przypadków, kiedy dorosły syn lub córka siedzą w domu, a rodzice pracując w kilku miejscach próbują utrzymać rodzinę. Jeśli ulegamy kaprysom dziecka, to nie oczekujmy, że nagle ono stanie się odpowiedzialnym i empatycznym dorosłym.

Podejmując działania wychowawcze zastanówmy się, jak to może wpłynąć na dziecko w przyszłości!